Nghệ nhân Viên Trân chế biến món ăn từ sen
Sống ở đất Sài Thành nhưng suốt chục năm nay, nghệ nhân Viên Trân - Nhà nghiên cứu văn hóa, ẩm thực Việt Nam (sinh năm 1972) đã dành hàng trăm chuyến về Đồng Tháp, vùng đất chị đã trót yêu, mà theo chị là nơi mỗi con người ở đây quá chân tình, thân thiết.
Tình cờ gặp chị trong Lễ hội Sen trời Nam ở TP.Hồ Chí Minh cách đây 4 năm, thấy chị ngồi trong một gian hàng ẩm thực trang trí hoa văn rất Đồng Tháp, tôi hỏi: “Chị Viên Trân quê Đồng Tháp?” Chị bảo quê chị ở Sài Gòn. Tôi khá bất ngờ vì thấy chị vừa pha trà, rót trà sen vừa giới thiệu với chất giọng ngọt lịm về cách ướp trà sen Đồng Tháp, rất am tường với một chiều sâu về văn hóa trà sen.
Đi nhiều nơi, nhưng Đồng Tháp là vùng đất có nhiều kỷ niệm, gắn bó nghĩa tình với chị. Đến Đồng Tháp, gắn bó với vùng Đất Sen hồng và thân thiết với sinh viên, bạn bè ở đây, theo chị, có lẽ trước hết là từ trà! Có lần chị nói, sen Đồng Tháp khiến chị mê mẩn. Vẻ đẹp nguyên sơ, hương thơm thuần khiết, khung cảnh bát ngát,... chính là nguồn nguyên liệu vô tận cho kho tàng ẩm thực sen miền Nam còn bỏ sót. Chị đã rất nhiều lần thử ướp trà sen từ sen Đồng Tháp, chế biến những món ăn từ sen Đồng Tháp, nghiên cứu tạo thêm nhiều món mới lạ. Đặc biệt từ nguồn nguyên liệu bao la này, chị cũng đã mày mò tìm hiểu, nghiên cứu và phục chế lại loại rượu sen tiến vua “danh bất hư truyền” từ đời nhà Trần.
Suốt 10 năm nay, nghệ nhân Viên Trân đã trở thành người bạn thân thiết của nhiều bà con nông dân, cán bộ, công nhân viên chức, hội viên hội phụ nữ, học sinh, sinh viên ở Đồng Tháp và du khách thập phương đến Đồng Tháp. Mọi người biết đến chị thông qua các cuộc thi, chương trình ẩm thực, các buổi nói chuyện - tọa đàm, lớp bồi dưỡng kiến thức văn hóa ẩm thực sen. Các bài giảng về ẩm thực sen của chị luôn thu hút mọi người, ở mọi lứa tuổi.
Chè sen nhãn do nghệ nhân Viên Trân chế biến
Duyên nợ với ẩm thực sen Đồng Tháp, không chỉ nghiên cứu chế biến ra nhiều món ăn, thức uống mới từ sen, chị còn mang ẩm thực từ sen Đồng Tháp cho bạn bè, du khách trong những chuyến đi đến các tỉnh trong Nam, ngoài Bắc. Những ngày đầu tháng 10/2018, trong một chuyến giao lưu tại xã Banteay Chakrey, huyện Preah Sdech (tỉnh Prâyveng, Vương quốc Campuchia) giữa Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Đồng Tháp phối hợp với Hội Phụ nữ Campuchia Vì hòa bình và Phát triển tỉnh Prâyveng, nghệ nhân Viên Trân đã giới thiệu đến phụ nữ huyện Preah Sdech về những ứng dụng của cây sen trong y dược và ẩm thực. Tại đây, chị cũng trực tiếp giảng dạy cách chế biến các loại trà và món ăn từ sen như: trà ướp sen, trà lá sen, chè sen nhãn, hoa sen chiên giòn, canh củ sen nấu gà,...
Nghiên cứu nhiều về sen, theo chị, sen Đồng Tháp có lịch sử lâu đời với chân giá trị và lợi ích mà không ai phủ nhận được. Sen có giá trị nổi bật trong không gian ẩm thực chung của cả nước và đặc thù trong món ăn Đồng Tháp như: trà sen, cơm sen, canh sen, rau lá sen non; củ sen chiên, ngâm chua, kho, xào,...
Có lẽ vì am hiểu nhiều về văn hóa ẩm thực, vì mến yêu tính cách, con người nơi đây mà nghệ nhân Viên Trân có nhiều duyên nợ với ẩm thực từ sen Đồng Tháp. Và để rồi trong những chuyến đi đây đó, chị lại mang đặc sản của một vùng đất mình mến yêu đến với bạn bè, thực khách...
