Dưa mắm bán ngoài chợ thường rất mặn, tự mình muối vừa hợp vệ sinh, lại vừa khẩu vị. Mỗi khi đi chợ, thấy bán dưa leo đèo - những trái dưa còng queo, không phát triển, to hơn ngón tay cái một chút, tuy nhìn không bắt mắt nhưng đây lại là những trái thích hợp để làm dưa mắm, dưa muối vì đặc ruột, không có hạt là mua, không chút ngần ngại.
Nếu không tìm mua được dưa đèo thì chọn những trái suôn dài, ít ruột. Rửa sạch, cắt đôi theo chiều dọc, cạo bỏ phần ruột. Sau đó cắt khúc hơi dày, cỡ một lóng tay. Cho dưa vô thau ướp gia vị với tỷ lệ 1kg dưa thì khoảng 45 - 50g đường và 15 - 20g muối, trộn đều. Để một lúc khoảng nửa tiếng cho dưa hơi mềm, dùng tay nhào bóp nhiều lần cho dưa ra bớt nước. Để nguyên thau dưa với khoảng thời gian như trên. Sau đó cũng nhào bóp rồi vắt nước, thả dưa vào thau nước đá lạnh ngâm một lúc để tạo độ giòn rồi vắt thật ráo nước.
Sau khi sơ chế xong phần dưa leo thì nấu hỗn hợp nước mắm để ngâm với tỷ lệ 1 đường: 2 nước mắm và chút xì dầu để lên màu. Vặn lửa nhỏ, nấu tan đường, khi hỗn hợp sôi thì nếm lại, nếu vừa khẩu vị thì tắt lửa, để thật nguội. Xếp dưa vào keo thủy tinh, cho thêm vài lát tỏi xắt lát và vài khoanh ớt, trút hỗn hợp nước mắm đã nguội vào ngập mặt dưa. Nặn thêm vài giọt chanh vào keo dưa rồi đậy kín nắp, để khoảng 3 ngày là có dưa mắm để dùng.
Tô cháo trắng thoảng thơm mùi lá dứa, chút vị mặn, ngọt xen lẫn của dưa mắm - sự kết hợp cho một vị ngon đặc biệt. Đây quả là sự lựa chọn tuyệt vời cho những ngày mưa…