Họp chợ trên các ngã sông
Ngã sông là nơi giao nhau giữa các dòng nước, tàu ghe xuôi ngược thường phải đi qua. Thế nên, người ta thường họp chợ tại các ngã sông để tiện bề mua bán, trao đổi hàng hóa. Thông thường là các tiểu thương tại đây bày bán các mặt hàng nhu yếu phẩm cần thiết cho cuộc sống bên cạnh việc mọc lên các hàng quán phục vụ nhu cầu ăn uống cho khách đường xa.
Tín ngưỡng sông nước của người dân Cà Mau
Cà Mau có nhiều tín ngưỡng văn hóa sông nước, mỗi tín ngưỡng đều thể hiện rõ niềm tin về một cuộc sống an lành, sung túc và hạnh phúc. Một số tín ngưỡng nổi bật như: tín ngưỡng thờ Cá Ông, tín ngưỡng thờ Bà Cậu và Cậu Tài, Cậu Quý (con trai của bà), tín ngưỡng thờ Thiên Hậu Thánh Mẫu… Bên cạnh đó, người dân Cà Mau còn có một số tập tục như: cúng, rửa tàu trước khi ra khơi; vẽ mắt cho tàu, ghe; tránh nói những điều không may; ăn cá không được lật con cá lại; dao bị rớt xuống sông phải mò lên nếu không sẽ gặp điều không may mắn…
Đời sống sinh hoạt của người dân vùng sông nước Cà Mau
Trước kia, trong đời sống sinh hoạt của người dân Cà Mau, mọi yếu tố đều gắn liền với con nước. Lúc dựng nhà, họ thường chọn đối diện với dòng sông để tiện bề mua bán, săn bắt cá tôm, trồng trọt... Sau đó, sản sinh ra nhiều hình thức lao động trên sông như đáy, cào, chày, vó, câu, đăng… Thông thường, người Cà Mau sử dụng các phương tiện đi lại như xuồng ba lá để lưu thông theo những con kênh, rạch nhỏ; võ lãi ra sông lớn để tránh sóng xô; buôn bán thì chủ yếu là ghe. Các phương tiện đều là một phần quan trọng không thể thiếu của người dân Cà Mau trước sự mênh mông của sông nước.
Đời sống sinh hoạt của người dân vùng sông nước
Ngoài ra, những chiếc cầu khỉ cũng là phương tiện đi lại để nối liền hai bờ sông hoặc con kênh. Tuy không thực sự kiên cố nhưng đã trở thành điểm tựa cho khách bộ hành khi đi qua một khoảng sông vắng đò.
Tất cả những nét sinh hoạt, nếp ăn, nếp ở của người dân vùng sông nước đã hình thành nên những giá trị văn hóa đặc sắc cần được khai thác trong hoạt động du lịch hiện nay ở Cà Mau.
Ngày nay, hệ thống cơ sở hạ tầng ở Cà Mau đang dần hoàn thiện, đường đến các điểm du lịch đã được trải nhựa hoặc bê-tông hóa. Người dân nông thôn đã biết lưu thông bằng những chiếc xe gắn máy nhanh, mau, gọn, lẹ. Thế nhưng, đây cũng là một trong những yếu tố đang dần làm mai một đi những giá trị văn hóa sông nước của người dân Cà Mau. Cho nên đối với hoạt động du lịch, Cà Mau cần có những định hướng cụ thể góp phần phát huy các giá trị văn hóa sông nước trong hoạt động du lịch.
Để triển khai và phát huy các giá trị văn hóa sông nước trong hoạt động du lịch, Cà Mau đã lồng ghép và đưa vào một số sản phẩm du lịch đặc sắc của địa phương: du lịch tham quan cửa sông Ông Đốc để tìm hiểu thêm về hoạt động ra khơi, đánh bắt hoặc tham gia vào lễ hội Nghinh Ông hàng năm; du lịch sinh thái biển, đảo tại đảo Hòn Khoai, Hòn Chuối; du lịch homestay với các hoạt động khai thác, đánh bắt và nuôi trồng thủy hải sản tại một số hộ gia đình ở Mũi Cà Mau, rừng U Minh Hạ…; du lịch lễ hội, tín ngưỡng thông qua tổ chức các tour theo sự kiện tại các lễ hội văn hóa sông nước hàng năm; du lịch thể thao trên sông như lặn biển (Hòn Đá Bạc, Hòn Chuối, Hòn Khoai); đua ghe, chèo thuyền trên sông lớn như sông Trẹm, sông Tam Giang; lướt ván bắt sò trên bùn (bãi bồi ở Đất Mũi, cồn Ông Trang…).
Việc xây dựng các sản phẩm du lịch văn hóa sông nước Cà Mau với tiềm năng sẵn có, định hướng lâu dài và nhiều giải pháp đồng bộ sẽ tạo điều kiện để giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa sông nước đặc sắc của địa phương. Đây cũng là việc làm thiết thực góp phần đa dạng hóa các sản phẩm du lịch của Cà Mau trong xu thế phát triển chung của Du lịch đồng bằng sông Cửu Long.
