Tổng cục GDNN (Bộ LĐ,TB&XH) vừa bình chọn những dấu ấn nổi bật trong lĩnh vực GDNN năm 2020 và giai đoạn 2016-2020. Những kết quả này khẳng định GDNN đã có bước chuyển quan trọng về chất và lượng, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho phát triển đất nước.
Trong đó, quản lý nhà nước về GDNN được đổi mới mạnh mẽ: Ngay sau khi Bộ LĐ,TB&XH được giao nhiêm vụ quản lý nhà nước về GDNN, bằng những giải pháp đồng bộ nên chỉ trong thời gian ngắn, hệ thống thể chế hướng dẫn thực hiện Luật GDNN đã xây dựng, tham mưu trình ban hành cơ bản hoàn thiện. Đồng thời Bộ LĐ,TB&XH cũng đề xuất những quy định mới, chính sách mới ưu tiên, ưu đãi cho nhà giáo, người học tạo khung pháp lý để tổ chức và triển khai đào tạo theo 3 cấp trình độ cao đẳng, trung cấp và sơ cấp... Đề xuất nhiều quy định, chính sách mới về phát triển GDNN vào Luật Giáo dục và Bộ Luật lao động. Qua đó tạo nền tảng vững chắc để ổn định và phát triển GDNN đáp ứng yêu cầu nhân lực trực tiếp cho phát triển đất nước.
Các thí sinh được trao giải tại Ngày hội Khởi nghiệp quốc gia HSSV GDNN
Nhận thức của xã hội về GDNN có chuyển biến căn bản: Lần đầu tiên, Bộ LĐ,TB&XH đã ban hành kế hoạch truyền thông về GDNN trung hạn 2018-2020 tạo hiệu quả sâu sắc. Đã có nhiều chuyển biến căn bản nhận thức về GDNN từ Trung ương tới địa phương, cơ sở GDNN và doanh nghiệp, từ cán bộ tới người dân; ngày càng nhiều gia đình chọn trường nghề cho con em theo học, nhiều người học đủ điểm học đại học hoặc đã tốt nghiệp bậc đại học cũng đã lựa chọn trường nghề để học tập, rèn luyện thêm kỹ năng...
Tuyển sinh GDNN vượt kế hoạch hằng năm: Nếu như trước đây, các sơ sở GDNN tuyển sinh chỉ đạt 60 - 70% kế hoạch, thì trong giai đoạn 2017-2019, 3 năm liên tiếp đều tuyển sinh vượt kế hoạch. Đối với các trường có uy tín và thương hiệu, tuyển sinh đầu vào đã có sự lựa chọn bằng điểm sàn. Kết quả phân luồng sau trung học, đặc biệt là sau THCS đã có sự chuyển biến rõ rệt, nhiều vùng, nhiều địa phương có tỷ lệ phân luồng cao, tính trung bình cả nước đạt 15%. Năm 2020, trong bối cảnh khó khăn do dịch bệnh Covid - 19, tuyển sinh vẫn có những tín hiệu tốt và có thể đạt chỉ tiêu kế hoạch.
Mô hình mới, cách làm mới tạo sự đột phá trong GDNN: Như mô hình 9+ dành cho học sinh tốt nghiệp THCS vào học nghề; mô hình đào tạo chất lượng cao theo các chương trình chuyển giao từ nước ngoài; mô hình tuyển sinh gắn với tuyển dụng, thực hành là sản xuất sản phẩm, thành lập hội đồng kỹ năng ngành, công nhận đại sứ nghề... Đặc biệt, việc triển khai gắn kết GDNN với doanh nghiệp đã được thúc đẩy mạnh mẽ, doanh nghiệp đã tham gia sâu vào các hoạt động GDNN.
Chất lượng, hiệu quả GDNN có bước chuyển quan trọng: Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp có việc làm sau tốt nghiệp đạt 85%, một số ngành nghề tỷ lệ đạt 100% với mức thu nhập bình quân 7-10 triệu đồng/tháng, đối với các ngành nghề trọng điểm, chất lượng cao thu nhập từ 15-20 triệu đồng/tháng. Đã xuất hiện những HSSV tiêu biểu về học nghề, lập nghiệp, khởi nghiệp thành công sau tốt nghiệp và ngay cả khi còn đang học. Trong các kỳ thi kỹ năng nghề ASEAN và thế giới, thành tích của các thí sinh luôn được cải thiện và năm 2019 lần đầu tiên Việt Nam dành huy chương Bạc tại kỳ thi kỹ năng nghề thế giới, xếp thứ 25/63 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia dự thi. Năm 2019 Diễn đàn kinh tế thế giới đã xếp hạng chất lượng đào tạo GDNN của Việt Nam tăng 13 bậc.
Các thí sinh thi kỹ năng nghề nấu ăn
Nhiều hoạt động, sự kiện GDNN được triển khai rộng khắp, lan tỏa mạnh mẽ: Lần đầu tiên, Thủ tướng Chính phủ chủ trì Diễn đàn Nâng tầm kỹ năng lao động Việt Nam tổ chức tháng 11.2019 tại Hà Nội; các hoạt động, phong trào hướng tới nhà giáo, HSSV được đẩy mạnh thông qua Lễ tôn vinh học sinh, sinh viên GDNN xuất sắc tiêu biểu năm 2020, Ngày hội khởi nghiệp quốc gia HSSV GDNN năm 2020, Thi kỹ năng nghề quốc gia, hội thi thiết bị dạy nghề, Hội giảng nhà giáo GDNN... Những hoạt động đó được tiếp nối thành chuỗi các hoạt động, sự kiện từ trung ương tới cơ sở với mục tiêu nâng cao chất lượng GDNN.
Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị về đẩy mạnh phát triển nhân lực có kỹ năng nghề: Để tranh thủ thời cơ dân số vàng, lần đầu tiên Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 24/CT-TTg, ngày 28.5.2020 về đẩy mạnh phát triển nhân lực có kỹ năng nghề, góp phần nâng cao năng suất lao động và tăng năng lực cạnh tranh quốc gia trong tình hình mới, trong đó yêu cầu các bộ, ngành địa phương tập trung chỉ đạo triển khai có hiệu quả các cơ chế, chính sách phát triển GDNN, phát triển nhân lực có kỹ năng nghề; tăng cường chuyển đổi số và đào tạo trực tuyến, bảo đảm người học có kỹ năng chuyên môn, kỹ năng số, kỹ năng mềm, kỹ năng khởi nghiệp và ngoại ngữ... thích ứng với yêu cầu của thị trường lao động.
Thủ tướng Chính phủ quyết định Ngày Kỹ năng lao động Việt Nam: Lần đầu tiên Thủ tướng Chính phủ Quyết định lấy ngày 4.10 hằng năm là “Ngày kỹ năng lao động Việt Nam”, nhằm kêu gọi cộng đồng hưởng ứng và ủng hộ phát triển kỹ năng lao động bằng các hành động cụ thể; tôn vinh và khẳng định tầm quan trọng của người lao động có kỹ năng, nhất là người lao động có tay nghề cao, kỹ năng nghề nghiệp xuất sắc.
GDNN góp phần quan trọng đảm bảo an sinh xã hội bền vững: Việc triển khai các nhiệm vụ, các chính sách để phát triển GDNN tiếp cận với vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, tới các đối tượng chính sách, yếu thế, dễ bị tổn thương với mục tiêu không để ai bị bỏ lại phía sau. Kết quả, đào tạo nghề cho lao động nông thôn đã góp phần quan trọng vào xây dựng nông thôn mới, đảm bảo an sinh xã hội bền vững.
Q.HOA - (baovanhoa.vn)
T/h: H.Phong (dongbang.vn)
